Умацаваны раён процістаяў Трэцяй танкавай групе гітлераўцаў, у якую ўваходзіла без малога тысяча танкаў, артылерыя на цягачах і пяхота. Каб зразумець, што значыла такая групоўка, трэба ўспомніць Францыю. Яе захапіла ўсяго адна танкавая група. На Мінск з поўначы і поўдня рухаліся дзве. Спыніць гэту сілу было складана, але затрымаць - можна.
У раёне Заслаўя армады ворага стрымлівала 64-я стралковая дывізія, якой камандаваў тады палкоўнік Сяргей Іаўлеў. 26-27 чэрвеня частка Заслаўя, які ў ваенных дакументах называўся "станцыяй", і вёскі вакол яго па некалькі разоў пераходзілі з рук у рукі.
Усяго за гады вайны на тэрыторыі існуючага ў 1940-я гады Заслаўскага раёна была знішчана амаль тысяча жыхароў і каля трох тысяч ваеннапалонных. Каля вёскі Рагава, на поўнач ад Заслаўя, гітлераўцы арганізавалі канцлагер. Немцы забілі ўсіх яўрэяў, а таксама вывезлі на работы каля 400 мясцовых жыхароў.
Жыццё на акупіраваных тэрыторыях было страшным. Мясцовае насельніцтва ішло да народных мсціўцаў. У раёне Заслаўя дзейнічала партызанская брыгада "Штурмавая", якая ў асноўным займалася дыверсіямі на чыгунцы Мінск - Маладзечна. На момант вызвалення Беларусі ў яе радах змагаліся каля 1,5 тыс. чалавек.
Партызаны "Штурмавой" пастаянна рэзалі сувязь паміж Берлінам і ваеннымі часцямі гітлераўцаў на фронце. На момант пачатку аперацыі "Баграціён" немцы настолькі баяліся партызан, што лічылі за лепшае адступаць па дарогах, а не хавацца ў лясах.
Заслаўе стала чацвёртым у спісе гарадоў, у які накіраваліся аўтары праекта "Цытадэлі мужнасці".
Праект "Цытадэлі мужнасці" выходзіць у газеце "7 дней" і на сайце БЕЛТА раз у два тыдні. На працягу года будзе апублікавана 27 матэрыялаў - пра кожны з населеных пунктаў, узнагароджаных вымпелам "За мужнасць і стойкасць у гады Вялікай Айчыннай вайны".
Крыніца: minsk-region.gov.by
