Не ламаем платы і лаўкі
Дзяржава шмат робіць для самарэалізацыі чалавека. Бясплатныя адукацыя і медыцына, высокая сацыяльная падтрымка. Аднак Канстытуцыя павінна не толькі абараняць правы і свабоды чалавека, але і прапісаць сацыяльную адказнасць кожнага - абавязак уносіць пасільны ўклад у развіццё грамадства. Так, побач з артыкулам па правах і абавязках можа з'явіцца новы - артыкул 21, які прапісвае кожнаму сацыяльную адказнасць. «Эфектыўная дзейнасць прадпрыемства - клопат не толькі кіраўніка, але і кожнага работніка», - падкрэслівае Людміла Ніжэвіч.
Абмяркоўваючы дадзены артыкул, яна ўзгадала пра зламаныя лаўкі, альтанкі, школьную агароджу, якія з такой любоўю рабілі будаўнікі ў Капылі да свята пісьменства і абласных «Дажынак». Хто гэта зрабіў? Нашы дзеці… Дэпутат заклікала дарослых вучыць іх паважаць чужую працу, быць адказнымі за свае ўчынкі і падкрэсліла, што пасыл сацыяльнай адказнасці, які прапануе абноўленая Канстытуцыя, — вельмі своечасовы. «Мы ў адказе за тое, якім будзе горад, у якім мы жывем, наколькі моцнай эканамічна і палітычна будзе наша дзяржава», - падкрэсліла дэпутат.
Выхоўваем патрыётаў
Была ўзнята і тэма гістарычнай праўды пра Вялікую Айчынную вайну. Людміла Ніжэвіч нагадала, што нядаўна Генеральнай пракуратурай была распачата крымінальная справа аб генацыдзе беларускага народа. Асновай такога рашэння паслужыла сістэмнае вывучэнне архіваў. Напрыклад, у лясах Гомельскай вобласці на падставе архіўных звестак пачаліся раскопкі ў месцах пахаванняў мірных грамадзян. Выявіліся факты не сотняў, а дзясяткаў тысяч загінуўшых ад рук фашыстаў мірных грамадзян. Напярэдадні адступлення фашысты стваралі атрады па знішчэнні месцаў іх пахаванняў. Трупы закатаваных і расстраляных спальвалі, а попел — развейвалi па палях…
«У гісторыі Вялікай Айчыннай вайны яшчэ засталося нямала белых плям, якія трэба адкрыць, - упэўнена дэпутат. - Задача цяперашняга пакалення - данесці гістарычную праўду аб Вялікай Айчыннай вайне, у першую чаргу нашым дзецям і ўнукам».
Знаёмства з Беларуссю - абавязкова!
«У паняцце «быць патрыётам» уваходзіць веданне сваёй краіны і любоў да яе, - лічыць Людміла Ніжэвіч. - Нашы дзеці павінны мець магчымасць знаёміцца са сваёй радзімай, бываць у іншых гарадах і сёлах». «Хто з вас, дарагія дарослыя, пабываў ва ўсіх абласных цэнтрах Беларусі?» - задала яна пытанне прысутным. Як аказалася, не многія…
Людміла Ніжэвіч нагадала, што не так даўно па прапанове дэпутатаў была прынята праграма па патрыятычным выхаванні моладзі, у якой закладзена магчымасць для школьнікаў, у тым ліку з самых далёкіх куткоў краіны, знаёміцца са знакавымі месцамі Беларусі. Напрыклад, такімі як музей гісторыі Вялікай Айчыннай вайны.
Задача дарослых — сфарміраваць у падрастаючага пакалення пачуццё патрыятызму, якое было (і ёсць!) у людзей старэйшых пакаленняў.
«У школьныя гады мы жылі подзвігамі савецкага народа. Чыталі кнігі пра піянераў-герояў, зайздросцілі ў душы камсамольцам, якім выпаў гонар будаваць БАМ. Мне ўвесь час здавалася тады, што я спазнілася, што ўсе самыя заўважныя падзеі ў нашай краіне і грамадстве ўжо прайшлі. Сёння мне ўжо зразумела, што гісторыя працягваецца: кожны з нас на сваім месцы яе стварае… А прыняцце абноўленай Канстытуцыі стане новым яе этапам», - упэўнена дэпутат.
Пра сямейныя каштоўнасці
Не прайшла дэпутат і міма таго факту, што ў абноўленай Канстытуцыі прапанавана прапісаць: сям'я - гэта саюз мужчыны і жанчыны.
А калі ў аднаго з партнёраў ёсць праблемы з вызначэннем свайго полу? Так, і такое можа быць. Але гэта выключэнне з правілаў. Канстытуцыя ж утрымлівае агульныя правілы, у якіх сказана, што аснова нашага грамадства - гэта традыцыйная сям'я. У дакуменце заканадаўча замацаваны такі саюз, які дае магчымасць нараджаць і выхоўваць дзяцей, роўныя правы і абавязкі мужчыны і жанчыны, у тым ліку ў выхаванні дзяцей.
Людміла Ніжэвіч таксама прыгадала аб прапанове аднаго з выбаршчыкаў, выказанай на дыялогавай пляцоўцы Уздзенскага раёна. Мужчына прапанаваў прапісаць у Канстытуцыі абавязак бацькоў прывіваць дзецям любоў да грамадскай працы, каб бацькі адказвалі за сваіх дзяцей, а дзеці клапаціліся аб старых - бацьках. «Цалкам магчыма, што чалавек не паспеў азнаёміцца з праектам, але гэта норма ўжо закладзена ў Канстытуцыі, значыць гэта правільна і своечасова, адлюстроўвае стаўленне грамадства да сямейных каштоўнасцяў», - заўважыла дэпутат.
Абмяркоўваючы адносіны бацькоў і дзяцей, Людміла Ніжэвіч звярнула ўвагу на старэнне нацыі, рост колькасці разводаў і наяўнасць у сярэднестатыстычнай беларускай сям'і ў сярэднім 1,8 дзяцей. Гэта значыць, у большасці сем'яў толькі 1-2 дзіцяці. З-за праблем дэмаграфіі, паводле прагнозаў, да 2030 года ў грамадстве будзе больш за 50% пенсіянераў. Хто будзе працаваць?!
Новыя нормы Канстытуцыі, накіраваныя на захаванне і падтрымку сем'яў, якія выхоўваюць дзяцей, у тым ліку дзяцей-інвалідаў, павінны станоўча адбіцца на ўмацаванні інстытута сям'і, росце нараджальнасці.
Мужчыны, мяняем стаўленне да здароўя!
Не так даўно ў парламенце абмяркоўваўся ўзровень працягласці жыцця насельніцтва краіны. Нягледзячы на тое, што ахова здароўя Беларусі за апошнія гады пайшла далёка наперад і знаходзіцца на добрых пазіцыях у агульнасусветным рэйтынгу, ды і сярэдняя працягласць жыцця грамадзян павялічылася, аказалася, што нашы мужчыны жывуць на 10 гадоў менш, чым жанчыны.
«Чаму? - задалася пытаннем Людміла Ніжэвіч. - Уся справа ў адносiнах да свайго здароўя, якое ў жанчын і мужчын рознае. Першыя, захварэўшы, прымаюць лекі, звяртаюцца да лекара. Другія «лечацца традыцыйным спосабам» - чаркай і цыгарэтай, як ад хвароб, так і ад стрэсаў і прафесійнага выгарання. Вось артыкул 36 Канстытуцыі і прапануе ўнесці адказнасць грамадзян за ўласнае здароўе. Беларусы павінны стаць нацыяй, моцнай маральна і фізічна».
Дзеючая Канстытуцыя паказала вернасць выбару сацыяльна-эканамічнага шляху, які мы прайшлі, прыняўшы яе каля 30 гадоў таму. Цяпер надышоў час паказаць свету, што беларусы — гістарычна нацыя, якая склалася, са сваёй культурай, гісторыяй і будучыняй. Канстытуцыйная рэформа дапаможа нам у гэтым, упэўнена дэпутат.
Тамара МАРКІНА,
Фота Паўла Арлоўскага,
газета «7 Дзён»
Крыніца http://www.kopyl.by
