Для большасці нашых грамадзян, якія толькі на вялікія святы прывыклі зазіраць у храм, час Вялікага посту застаецца часам асаблівай нуды і бессэнсоўнага ўстрымання сябе ад шэрагу прадуктаў і забаўляльных мерапрыемстваў. Але пост - гэта нешта іншае.
Гэта асаблівы час, калі мы павінны глыбінна паглядзець на сябе, на сваё Я, на тое, што мы ўяўляем з сябе перад абліччам Божым. Малітва, пакаянне, устрыманне цялеснае і духоўнае – толькі сродкі, дзякуючы якім мы павінны прыйсці да сваёй галоўнай мэты - прыйсці да Бога, да Хрыста.
Пост - гэта пераадоленне сябе, пераадоленне сябе грахоўнага, напоўненага кепскiм і брудам. Гэта погляд унутр сябе, крытычны погляд, беспрынцыпны. Гэта пошук адказаў на пытанні: хто я прад абліччам Божым? Для чаго і чаму я жыву? Што я павінен паспець за сваё жыццё? Дзе я і дзе мой Бог?
Але гэта пераадоленне немагчыма без подзвігу, без ахвяры! Спытаеце якіх? Усё проста.
«Жертва Богу дух сокрушен; сердце сокрушенно и смиренно» (Псальма 50). Вось сапраўдны пост! Гэта ўсведамленне сябе, прыняцце сябе марнатраўным сынам. Усведамленне сябе, як нячыстага, як таго, хто павінен змяніцца, ачысціцца: «Сердце чисто созижди во мне, Боже, и дух прав обнови во утробе моей» (Псальма 50). Але ўсё гэта немагчыма без слова, сказанага да Бога. Словы пакаяннага, напоўненага горыччу і болем пра сябе грэшнага, адпала ад праўды Божай, які пайшоў у краіну далечу. Пост без малітвы - не пост!
Малітва - гэта заклік да Бога. Стогн аб прабачэнні і выпраўленні. Плач каючагася грэшніка аб грахах сваіх. Малітва – гэта просьба аб літасці Божай, сцяна і агароджа ад «духаў злосці паднябеснай». Малітва ў Вялікі пост – гэта пакутны стаянне наша ва Укрыжаванага Бога!
І вось толькі цяпер мы спускаемся да падножжа Вялікага посту - да цялеснага ўстрымання. Пост цялесны - толькі падножжа, а не вяршыня. «Не то, что входит в уста, оскверняет человека, но то, что выходит из уст, оскверняет человека» (Мц.15,11). І пасьціцца павінна не толькі чэрава.
«Да постится не одно только тело, не одно только чрево. Пусть постятся твои глаза, пусть постится твой язык. Пусть постятся твои уши, пусть постится твое сердце, пусть постятся твои руки и ноги. Глаза пусть не смотрят на неподобающее, уши пусть не слышат клеветы и осуждения. Язык пусть не произносит лжи, осуждения и неправды. Руки пусть не берут то, чего не клали, а ноги да не идут на совет нечестивых» - кажа свяціцель Ян Златавуст.
Вось уся сутнасць паста! Тры складнікi: пакаянне, малітва, устрыманне плоці. На гэтых трох і грунтуецца пост. І вялікі ён не таму, што доўгі па часе, а таму, што робіць нас сынамі Божымі.
«Постимся постом приятным, благоугодным Господеви: истинный пост есть, злых отчуждение, воздержание языка, ярости отложение, похотей отлучение, оглаголания, лжи и клятвопреступления. Сих оскудение, пост истинный есть и благоприятный» (вершыра Вялікага посту).
Іерэй Андрэй ЕЎШАЛЬ,
благачынны Капыльскай царкоўнай акругі, настаяцель храма Узнясення Гасподняга г. Капыля
Крыніца http://www.kopyl.by
